Dịch Covid-19 đã khiến đời sống một bộ phận người dân TPHCM gặp nhiều khó khăn, trong đó có người dân các tỉnh đang mưu sinh tại thành phố. Chủ trương nhất quán, xuyên suốt của lãnh đạo TPHCM là bằng mọi giá, không để bất kỳ trường hợp khó khăn nào không được chăm lo.
Thành phố đã làm hết sức mình trong giải quyết bài toán an sinh, nhưng thực tế vẫn còn những hoàn cảnh khó khăn chưa tiếp cận được các nguồn hỗ trợ. Giải pháp nào để các hoạt động hỗ trợ, cứu trợ được kịp thời, phủ khắp?
Lo nhiều…
Đối với TPHCM, sự quan tâm hộ nghèo trong lúc này, đặc biệt là người dân các tỉnh đang mưu sinh tại thành phố, còn là đạo lý. “Trong thời gian không có dịch, những công nhân, người lao động ấy đem công sức của mình đóng góp cho thành phố phát triển. Nay, trong bối cảnh dịch bệnh, không có việc làm thì trách nhiệm của chúng ta là chăm lo đầy đủ cho họ”, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong bày tỏ. Tại một cuộc họp hôm 16-8, đồng chí Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM, cũng đã chỉ rõ, hàng trăm ngàn người muốn rời thành phố vì nhiều lý do, trong đó có sức chịu đựng có hạn, cuộc sống thiếu thốn trăm bề, không biết tương lai ra sao nên không thể để kéo dài thêm nữa. Điều này cho thấy thành phố thấu cảm hoàn cảnh nhân dân.
Thành phố triển khai liên tục các chương trình hỗ trợ, các tổ chức xã hội từ thiện, nhà hảo tâm, địa phương trong cả nước chung tay chia sẻ. TPHCM đang kích hoạt gói hỗ trợ lần 3 cho người có hoàn cảnh khó khăn, mức dự kiến 50.000 đồng/người/ngày. Trước mắt hỗ trợ cho 2 tuần (từ 15-8 đến 30-8), như vậy mỗi người sẽ được nhận khoảng 700.000 đồng, với tổng kinh phí khoảng 1.000 tỷ đồng. Trung tâm An sinh TPHCM đã tạm ứng ngay mỗi quận, huyện 1 tỷ đồng và TP Thủ Đức 3 tỷ đồng để chăm lo kịp thời cho các hộ khó khăn. Nguồn chi này không đòi hỏi bất kỳ giấy tờ gì của nhân dân. Đồng thời Trung tâm An sinh TPHCM hỗ trợ 1 triệu suất ăn cho người dân khó khăn; tổ chức những chuyến xe 0 đồng tới từng khu vực có nhiều người khó khăn, phát 2.500 suất quà/ngày và thực hiện suốt 1 tháng; sẵn sàng chương trình trao 1 triệu túi an sinh xã hội trong đợt giãn cách này, ngày 19-8 sẽ cấp phát tới tận tay người dân…
Theo ghi nhận của phóng viên Báo SGGP, các chương trình an sinh cho dân được triển khai sâu rộng bằng nhiều phương thức xuống địa bàn dân cư. Khoảng 10 giờ sáng 16-8, cảnh sát khu vực gọi điện thoại cho anh Thái Đức Độ (ngụ tại phường Bến Thành, quận 1, TPHCM), hỏi có phải gia đình anh có 2 sinh viên đang thuê nhà hay không để phường hỗ trợ. Anh Độ phản hồi, người thuê nhà là nhân viên đang đi làm việc, không phải là sinh viên. Họ cho biết tự trang trải được cuộc sống nên phường hãy dành các suất hỗ trợ ấy cho người đang gặp khó khăn. Câu chuyện anh Độ chia sẻ như minh chứng sinh động cho yêu cầu của lãnh đạo TPHCM trong hỗ trợ người dân khó khăn là phải “đi từng ngõ, gõ từng nhà, để không ai bị bỏ lại phía sau”, dẫn đến đói khổ.
Vẫn sót lọt
Tuy nhiên, trên thực tế, theo ghi nhận của phóng viên, cũng còn rất nhiều trường hợp dù các địa phương đã triển khai chương trình hỗ trợ lần 1, lần 2 rồi nay là lần 3 nhưng họ vẫn chưa được tiếp cận.
Tại khu nhà trọ ở tổ 95, khu phố 4, phường An Lạc, quận Bình Tân, chị Huỳnh Bích Phụng tâm sự: Chồng chị là lao động chính trong gia đình, mỗi tháng thu nhập gần 6 triệu đồng xoay xở vừa đủ tiền nhà trọ, tiền sữa cho 3 đứa con nhỏ (đứa lớn gần 4 tuổi, đứa nhỏ nhất 5 tháng). Những tháng qua mất việc, tiền ăn, tiền nhà dần trở thành gánh nặng, nhưng đến nay gia đình chưa nhận được hỗ trợ nào.
Cũng ở khu phố 4, phường An Lạc, chị công nhân Nguyễn Thị Kim Dung cho biết bị cho nghỉ việc hơn 2 tháng nay, chồng làm phụ hồ cũng ở không. Chủ nhà thương tình giảm 50% tiền trọ mỗi tháng, nhưng số còn lại (1 triệu đồng) gia đình chị cũng không biết lấy đâu chi trả. Trưởng khu phố đã đến ghi tên chị vào danh sách hỗ trợ, nhưng đã hơn 2 tháng vẫn chưa thấy tiền hỗ trợ.
Ngày 17-8, trao đổi với PV Báo SGGP về những trường hợp “lọt sổ nhận hỗ trợ”, một lãnh đạo UBND quận Bình Tân nhìn nhận, có rất nhiều lao động ở quận chưa nằm trong danh sách được hỗ trợ. Cụ thể, ở những lần hỗ trợ trước, quận được duyệt danh sách hỗ trợ hơn 16.100 người gặp hoàn cảnh khó khăn và hơn 19.000 người lao động không có giao kết hợp đồng. “Ngoài danh sách đó, quận rà soát lại và kiến nghị Sở LĐ-TBXH bổ sung 179.790 trường hợp cần được hỗ trợ khẩn cấp”, lãnh đạo UBND quận Bình Tân thông tin.
Lãnh đạo nhiều địa phương khác cũng thẳng thắn nhìn nhận, trong rà soát, lập danh sách có thể sót các trường hợp khó khăn. Tuy nhiên, con số này sẽ không nhiều. Điều quan trọng, theo các gói hỗ trợ lần 1, lần 2 và kể cả lần 3 này vẫn có khả năng nhiều trường hợp không đủ điều kiện được hỗ trợ. “Lãnh đạo TPHCM nhất quán chủ trương những trường hợp gặp khó khăn đều được giải quyết, nhưng khi địa phương gửi danh sách đến Sở LĐTB-XH thì bị “xén bớt”. Số lượng hỗ trợ được “phân bổ” rất thấp so với thực tế, gây rất nhiều khó khăn cho địa phương. Đặc biệt, cô chú tổ dân phố chịu rất nhiều áp lực vì người dân khiếu nại, phản ứng không được đưa vào danh sách”, lãnh đạo một địa phương chia sẻ.
Giải pháp: Ngân sách + sức dân
Theo PGS-TS Lê Thanh Sang, Viện trưởng Viện Khoa học xã hội vùng Nam bộ, chính quyền nên bỏ điều kiện và cần hỗ trợ liên tục. Bởi có 3 vấn đề cốt lõi cần quan tâm trong hỗ trợ để người dân các tỉnh đang mưu sinh tại TPHCM an tâm “ai ở đâu thì ở yên đó”. Đó là: ăn, ở và an toàn sức khỏe. Nên bất cứ ai đang có mặt tại TPHCM lúc này mà khó khăn là phải được hỗ trợ, không nên phân biệt thường trú, tạm trú hay ngành nghề. Bên cạnh đó, việc hỗ trợ cần thực hiện thường xuyên, liên tục, chứ không phải “hỗ trợ một lần”.
Sáng 17-8, Thường trực HĐND TPHCM đề nghị các tổ đại biểu giám sát việc triển khai gói an sinh xã hội tại phường, xã, thị trấn, quận, huyện, TP Thủ Đức nơi mình ứng cử. Trong đó, lưu ý các địa phương có nhiều nhà trọ, khu lưu trú công nhân để đảm bảo nguồn hỗ trợ đến được với công nhân, người lao động khó khăn kịp thời, tránh để sót. Khi phát hiện những trường hợp khó khăn chưa được hỗ trợ, các đại biểu thông tin đến địa phương để giải quyết kịp thời, không để ai bị thiếu đói.
Trong khi đó, Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành (TPHCM), nhấn mạnh đến yếu tố huy động nguồn lực xã hội tham gia hỗ trợ. Ông cho rằng, ngoài chi phí ăn uống, thì tiền trọ, tiền nước, tiền điện là gánh nặng không thể giải quyết. Chính quyền TPHCM cần hỗ trợ tiền mặt để người dân đáp ứng các chi phí cơ bản nhất, giúp họ yên tâm bám trụ qua đại dịch. Thế nhưng, ngân sách thành phố không thể giải quyết được đầy dủ, trọn vẹn câu chuyện an sinh này. Đây là lúc TPHCM cần kêu gọi các hiệp hội doanh nghiệp, nhà hảo tâm cùng tham gia, đồng hành với thành phố.
Một nhà hảo tâm sinh sống tại quận 3, TPHCM nêu ý kiến, người dân luôn sẵn sàng giúp đỡ và đang giúp nhau rất nhiều trong mùa dịch. Tuy nhiên, vai trò tổ chức, tập hợp lực lượng của các cấp chính quyền, của các đoàn thể cần thể hiện rõ ràng hơn. Theo ông, thành phố cần có kế hoạch lâu dài cho an sinh, an dân, ít nhất là kế hoạch 6 tháng, không thể chỉ cấp tiền tháng 8, tháng 9 và 1 triệu gói an sinh cho ngắn hạn. Trên cơ sở đó sẽ tổ chức thực hiện, huy động đóng góp của người dân một cách có bài bản, rõ mục tiêu, rõ số lượng, không chắp vá, không đuổi theo giải quyết sự cố.
Cả nước hướng về TPHCM
Hải Phòng: UBND TP Hải Phòng vừa quyết định hỗ trợ
2 triệu đồng/gia đình người Hải Phòng tại TPHCM đang gặp khó khăn. Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM phối hợp Hội đồng hương Hải Phòng tại TPHCM chuyển khoản tiền hỗ trợ đến từng hộ, nếu không có tài khoản sẽ nhận tiền trực tiếp. Đợt 1 sẽ chi hỗ trợ theo danh sách được lập vào ngày 3-8. Trường hợp bổ sung sẽ được cập nhật liên tục và nhận hỗ trợ trong các đợt tiếp theo.
An Giang: Theo Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thanh Bình, có khoảng 80.000 người dân An Giang đang ở TPHCM. Tỉnh đang tính toán phương án hỗ trợ, trường hợp gặp khó khăn, người dân liên hệ với Trần Văn Hảo, Tổng Thư ký Hội đồng hương An Giang tại TPHCM, theo số điện thoại: 0849.478889.
Cà Mau: Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Cà Mau Phan Mộng Thành cho biết, tỉnh đã hỗ trợ người dân của tỉnh đang ở TPHCM 3 đợt. Đợt 1 hỗ trợ 12 tấn tôm. Đợt 2 hỗ trợ 2.000 sinh viên khó khăn, mức 500.000 đồng/người kèm gạo, khô các loại. Đợt 3 hỗ trợ 2.920 lao động, mức 1 triệu đồng/người kèm gạo, nhu yếu phẩm. Qua rà soát còn khoảng 5.300 trường hợp cần hỗ trợ nên tỉnh tiếp tục phối hợp xem xét hỗ trợ.
Bạc Liêu và Cà Mau: Qua 3 đợt đã có 9.652 người dân tỉnh Bạc Liêu và Cà Mau ở TPHCM được hỗ trợ bằng quà hoặc tiền mặt. Qua tổng hợp, đợt 4 có gần 11.000 người của 2 tỉnh đăng ký được cứu trợ. Theo ông Hồ Việt Lắm, Trưởng ban Liên lạc đồng hương Bạc Liêu – Cà Mau tại TPHCM, việc hỗ trợ người dân Cà Mau và Bạc Liêu đang gặp khó khăn ở TPHCM vẫn tiếp tục. Trong đó, tỉnh Bạc Liêu dự kiến hỗ trợ 500.000 đồng/người và 10 kg gạo.
Vĩnh Long: Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Vĩnh Long Bùi Văn Nghiêm cho biết, tỉnh hỗ trợ 50.000 đồng/ngày/người cho hàng trăm người dân tỉnh nhà có hoàn cảnh khó khăn đang ở TPHCM.
Hà Tĩnh: Tỉnh đã chuyển 2 tỷ đồng hỗ trợ người dân Hà Tĩnh đang gặp khó khăn tại TPHCM và các tỉnh phía Nam, và tiếp tục kêu gọi, kết nối với doanh nghiệp hỗ trợ người dân. Bước đầu đã có hơn 6.000 người, chủ yếu ở TPHCM, đăng ký.
Quảng Trị: Ngày 17-8, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam cho biết, tỉnh thống nhất phương án hỗ trợ 15 tỷ đồng cho khoảng 15.000 người dân của tỉnh đang gặp khó khăn tại TPHCM và một số tỉnh phía Nam. Mỗi hộ gia đình sẽ được hỗ trợ 1 triệu đồng, qua chuyển khoản. Trường hợp không có số tài khoản, tỉnh sẽ chuyển hội đồng hương tại địa phương hỗ trợ. Đến nay, tỉnh Quảng Trị cũng tổ chức 2 chuyến tàu hỗ trợ hơn 900 người dân của tỉnh đang ở các tỉnh, thành phía Nam về quê theo nguyện vọng.
Đà Nẵng: Theo ông Trần Hùng Phong, Phó Chủ tịch Hội đồng hương TP Đà Nẵng, Chủ tịch Hội đồng hương Hòa Vang, hội đồng hương phối hợp tổ chức các chuyến bay đưa bà con gặp khó khăn ở TPHCM về quê. Quỹ Hội đồng hương Hòa Vang cũng huy động được 900 triệu đồng, đến nay hỗ trợ cho 520 người (thấp nhất 1 triệu đồng/người, cao nhất 5 triệu đồng/người) kèm gạo, mì tôm và khẩu trang y tế.
Quảng Ngãi: Từ ngày 20-7 đến nay, Ban Dân vận Tỉnh ủy Quảng Ngãi, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và các tổ chức chính trị xã hội tỉnh tổ chức nhiều đợt vận động, quyên góp nhu yếu phẩm gửi đến người dân TPHCM và một số tỉnh phía Nam. Qua đó, đã tổ chức 9 chuyến xe đưa hơn 150 tấn hàng hóa nhu yếu phẩm thiết yếu và 2.000 suất thuốc Vitamin, khoáng chất gửi đến người dân TPHCM và một số tỉnh phía Nam, trong đó có người dân Quảng Ngãi.
Văn phòng Hội đồng Giám mục Việt Nam cho biết, đến nay, tài khoản văn phòng đã nhận được số tiền ủng hộ khoảng 60 tỷ đồng. Kết quả này có được sau khi Đức Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Chí Linh, Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Huế, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam, có thư “Thương quá Sài Gòn ơi” gửi, kêu gọi tín hữu Công giáo, mọi thành phần dân Chúa, các giáo phận, dòng tu, giáo xứ, tổ chức từ thiện… trong và ngoài nước chia sẻ khó khăn với đồng bào TPHCM. Ngoài ra, nhiều giáo dân và các dòng tu, giáo xứ, tổ chức từ thiện ủng hộ hàng trăm tấn lương thực thực phẩm, thuốc men, thiết bị y tế và các nhu yếu phẩm cần thiết khác. Tiền mặt và hiện vật hỗ trợ được chuyển đến Văn phòng Hội đồng Giám mục Việt Nam (quận 3, TPHCM) để phân phối đến người dân đang gặp khó khăn.
NHÓM PV / SGGP
